Danh mục: Nhà đất

“Những tưởng khi thắng kiện thì tôi sẽ đòi lại được giấy tờ nhà nhưng từ ngày bản án có hiệu lực, đến nay đã gần bảy năm trôi qua mà bên phải thi hành án (THA) vẫn chiếm giữ giấy tờ của tôi. Cơ quan THA vào cuộc cũng không làm được gì” – bà Lương Mỹ Anh, ngụ phường 7, quận 10 (TP.HCM), bức xúc.

Bị giả mạo chữ ký vay tiền

Dẫn chúng tôi vào nhà, bà Anh than thở: “Căn nhà bị xuống cấp nặng, các bức tường đều mục hết. Mười mấy người sống chung một nhà, tôi muốn sửa chữa lại cho an toàn và khang trang hơn nhưng bao năm qua tôi không thể xin giấy phép sửa chữa chỉ vì không có giấy tờ nhà”.

Bà Anh chỉ cho chúng tôi thấy trần nhà và tường lở lói, loang lổ vết nước thấm. Bà kể, ngày nắng thì không sao nhưng khi trời mưa là nước thấm vào tường, thấm vào luôn các ổ điện nên rất nguy hiểm. “Người lớn còn đỡ, sợ nhất là trẻ em, lúc nào cũng phải nơm nớp canh chừng. Chưa kể tôi buôn bán ngoài chợ, nhiều lúc làm ăn rất cần vốn xoay vòng nhưng không thể thế chấp căn nhà này để vay ngân hàng. Bực bội lắm!” – bà Anh nói.

Rắc rối của bà Anh bắt đầu từ cuối năm 1996 khi bà đưa giấy tờ nhà cho người anh rể để nhờ ông này làm thủ tục vay Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Hoa – Chi nhánh Trần Hưng Đạo hơn 300 triệu đồng. Đến tháng 10-1999, bà Anh đã thanh toán toàn bộ vốn và lãi cho ngân hàng thông qua người anh rể.

Trần nhà và ổ điện trên tường nhà bà Anh thấm nước mưa loang lổ. Ảnh: T.HIỂU

Một thời gian sau, bà Anh bất ngờ khi được cơ quan điều tra Công an TP.HCM thông báo bà có vay của Ngân hàng Việt Hoa 1,7 tỉ đồng qua việc thế chấp căn nhà của bà. Bà Anh trình bày rằng mình không hề vay số tiền nói trên. Sau đó, cơ quan chức năng xác định người anh rể (đã bỏ trốn) dùng giấy tờ nhà của bà Anh và giả mạo chữ ký của bà để vay Ngân hàng Việt Hoa 1,7 tỉ đồng.

Được xác nhận là không liên quan đến vụ vay tiền trên, bà Anh khởi kiện Ngân hàng Việt Hoa ra TAND quận 5 (TP.HCM) để đòi lại bản chính giấy tờ nhà. Tòa xác minh thì thấy trước đó Ngân hàng Việt Hoa đã đem giấy tờ nhà của bà Anh “tái thế chấp” cho Ngân hàng Nhà nước – Chi nhánh TP.HCM để vay tiền. Tháng 9-2005, TAND quận 5 đưa vụ kiện ra xử sơ thẩm, tuyên buộc Ngân hàng Việt Hoa và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cùng có trách nhiệm trả lại giấy tờ nhà cho bà Anh.

THA cũng bó tay

Sau khi bản án sơ thẩm có hiệu lực pháp luật, bà Anh đã làm đơn yêu cầu THA. Tháng 10-2006, cơ quan THA dân sự quận 5 đã ra quyết định THA. Phía Ngân hàng Việt Hoa và Ngân hàng Nhà nước không thực hiện việc giao lại giấy tờ nhà cho bà Anh theo quyết định của cơ quan THA. Phía Ngân hàng Việt Hoa thì nói Ngân hàng Nhà nước đang giữ giấy tờ, phía Ngân hàng Nhà nước thì bảo sẽ giải chấp trả giấy tờ nhà khi nào Ngân hàng Việt Hoa trả đủ nợ vay…

Không biết làm sao, cơ quan THA dân sự quận 5 bèn gửi công văn đến UBND quận 10 đề nghị hủy bản cũ giấy tờ nhà để cấp lại bản mới cho bà Anh. Tuy nhiên, UBND quận 10 chưa thể cấp lại giấy tờ nhà vì UBND TP.HCM yêu cầu Ngân hàng Nhà nước phối hợp với các cơ quan liên quan làm rõ các vấn đề liên quan đến căn nhà. Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước – Chi nhánh TP.HCM cũng có văn bản đề nghị UBND quận 10 tạm thời chưa cấp giấy tờ mới cho bà Anh nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình xử lý nợ của Ngân hàng Việt Hoa.

Một chấp hành viên Chi cục THA dân sự quận 5 cho biết: Luật THA dân sự cho phép cơ quan THA tiến hành cưỡng chế buộc người phải THA trả giấy tờ nhưng lại thiếu quy định về các chế tài cụ thể. Hướng dẫn cũng không có. Do đó, khi Ngân hàng Việt Hoa và Ngân hàng Nhà nước không chịu giao trả giấy tờ nhà cho bà Anh, cơ quan THA không biết phải cưỡng chế bằng cách nào, dùng biện pháp chế tài gì để gây sức ép… Chính vì vậy mà vụ THA của bà Anh cho đến nay vẫn đang bế tắc, chưa có hướng gỡ.

TIẾN HIỂU

(Nguồn: Báo Pháp luật)

Thi hành án chào thua

Theo lời bà Mai, tháng 2-2009, vợ chồng bà Mai đã cho một người quen là bà PTĐ, đại diện Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Dịch vụ Viễn thông MĐ mượn giấy hồng để thế chấp ngân hàng vay tiền. Hai tuần sau khi cho mượn, ngồi suy nghĩ lại, bà Mai thấy lo lắng nên hủy ngay hợp đồng ủy quyền và đòi bà Đ. trả lại giấy tờ nhà. Tuy nhiên, bà Đ. một mực giải thích là công ty của bà đang có nhiều dự án làm ăn lớn với số vốn hàng chục tỉ đồng và khuyên bà Mai cứ yên tâm.

Quãng thời gian sau đó, bà Mai liên tục gọi điện thoại cho bà Đ. để đòi lại giấy hồng không được nên quyết định khởi kiện bà Đ. và Công ty MĐ ra TAND quận Thủ Đức. Tháng 7-2011, TAND quận Thủ Đức đã ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự. Theo đó, Công ty MĐ đồng ý hủy hợp đồng ủy quyền và giao trả bản chính giấy hồng cho bà Mai.

Sau khi quyết định trên có hiệu lực pháp luật, Chi cục Thi hành án dân sự quận Thủ Đức đã vào cuộc, ra quyết định cưỡng chế thi hành án đối với Công ty MĐ. Phía công ty này vẫn cố tình không giao trả giấy hồng cho bà Mai. Đến đây thì Chi cục Thi hành án bế tắc vì không biết cưỡng chế kiểu gì, chế tài ra sao đối với công ty.

Bà Đỗ Thị Mai bức xúc vì không cơ quan nào giúp bà lấy lại được giấy tờ nhà. Ảnh: T.HIỂU

Quận từ chối cấp giấy hồng mới

Sau đó, Chi cục Thi hành án đã làm công văn đề nghị UBND quận Gò Vấp ra quyết định thu hồi, hủy bỏ bản chính giấy hồng đã cấp cho bà Mai và cấp lại giấy mới cho bà.

Thế nhưng UBND quận đã từ chối bởi theo ủy ban, Điều 4 Nghị định 181/2004 của Chính phủ (về thi hành Luật Đất đai) quy định việc thu hồi giấy chứng nhận đã cấp chỉ thực hiện khi cấp đổi giấy chứng nhận, sạt lở tự nhiên đối với cả thửa, có thay đổi ranh giới thửa đất và trong trường hợp thu hồi đất. Trường hợp đã cấp giấy chứng nhận cho người sử dụng ổn định thì việc thu hồi chỉ thực hiện khi có bản án hoặc quyết định của tòa đã được thi hành. Ngoài ra, Điều 25 Nghị định 88/2009 của Chính phủ (về cấp giấy đỏ, giấy hồng…) cũng quy định việc thu hồi giấy chứng nhận đã cấp chỉ thực hiện trong trường hợp giấy chứng nhận đó trái với quy định của pháp luật hoặc khi có bản án, quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

Từ các căn cứ trên, UBND quận Thủ Đức cho rằng giấy tờ nhà của bà Mai không thuộc trường hợp được thu hồi, cấp lại. Theo ủy ban, phía cơ quan thi hành án phải trả lại đơn yêu cầu thi hành án và hướng dẫn bà Mai khởi kiện ra tòa bằng một vụ án khác để yêu cầu tòa tuyên rõ trong bản án là UBND hủy giấy tờ cũ để cấp mới. Lúc đó, ủy ban mới có cơ sở để thực hiện theo.

Kiện lại không được

Tuy nhiên, bà Mai cũng không thể khởi kiện lại theo hướng mà ủy ban gợi ý, bởi ngày 21-9-2011, TAND Tối cao đã ra Công văn 141, hướng dẫn rằng các giấy tờ chứng nhận quyền sở hữu tài sản, quyền sử dụng đất… không phải là giấy tờ có giá theo Điều 163 Bộ luật Dân sự. Do đó, ngành tòa án không thụ lý, giải quyết các yêu cầu đòi lại giấy tờ bị người khác chiếm giữ.

Chưa kể, theo một số chuyên gia, vụ đòi lại giấy tờ nhà của bà Mai vốn đã được một tòa án giải quyết bằng một quyết định có hiệu lực pháp luật rồi nên về nguyên tắc thì tòa không được giải quyết lại, trừ trường hợp có quyết định giám đốc thẩm, tái thẩm.

Bà Mai buồn bã: “Nhà của tôi vừa qua đã bị mối mọt hết, xuống cấp trầm trọng, rất may ủy ban phường châm chước cho sửa chữa tạm để ở. Gia đình chúng tôi rất mong các cơ quan chức năng có biện pháp lấy lại giấy tờ nhà cho chúng tôi hoặc cấp giấy mới. Chẳng lẽ quyết định của tòa có hiệu lực pháp luật rồi cũng chỉ để làm cảnh, chẳng lẽ pháp luật phải chào thua, không bảo vệ được những người như chúng tôi hay sao?”.

TIẾN HIỂU

(Nguồn: Báo Pháp luật)

Liên tiếp trên hai số báo qua, Pháp Luật TP.HCM đã phản ánh về tình cảnh của nhiều người ở TP.HCM bị người khác chiếm giữ giấy đỏ, giấy hồng nên nhà, đất không thể mua bán hay thế chấp, sửa chữa… Điều đáng nói là dù tòa tuyên buộc bên giữ giấy tờ phải giao trả nhưng nếu họ không chấp hành án thì cơ quan thi hành án (THA) cũng bó tay.

Khó chứng minh ý thức vi phạm?

Ngày 11-6, trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Lực (Cục trưởng Cục THA dân sự TP.HCM) cho biết trước thực trạng trên, Cục THA TP đã từng có công văn xin ý kiến hướng dẫn của Tổng cục THA dân sự (Bộ Tư pháp).

Sau đó, Tổng cục THA hướng dẫn như sau: Trước hết, chấp hành viên phải tiến hành xác minh làm rõ giấy tờ đó hiện nay đang do ai cất giữ. Trong trường hợp xác định được người phải THA hoặc người thứ ba giữ nhưng không tự nguyện giao thì chấp hành viên ra quyết định cưỡng chế buộc người đó phải giao giấy tờ để THA theo quy định tại Điều 116 Luật THA dân sự. Nếu người đó vẫn không thực hiện theo quyết định cưỡng chế thì chấp hành viên có quyền xử phạt vi phạm hành chính và đề nghị cơ quan chức năng xử lý hình sự theo quy định.

Bảy năm qua kể từ lúc tòa tuyên án, giấy hồng căn nhà này của bà Lương Mỹ Anh vẫn chưa lấy lại được. Ảnh: T.HIỂU

Hướng dẫn của Tổng cục THA đã khá rõ nhưng theo ông Lực, trên thực tế việc xác định được giấy tờ đang do ai cất giữ là điều rất khó. Chẳng hạn, khi chấp hành viên đến làm việc, người phải THA chỉ cần nói rằng đã làm mất giấy tờ thì chấp hành viên cũng đành nghe vậy chứ chấp hành viên không có quyền khám xét nhà như cơ quan điều tra. Do khó chứng minh được ý thức không chấp hành án của người phải THA nên cơ quan THA không đủ căn cứ để đề nghị truy cứu trách nhiệm hình sự…

Theo ông Lực, các cơ quan liên quan như Bộ Tư pháp, VKSND Tối cao, TAND Tối cao cần phải ngồi lại với nhau để bàn giải pháp tháo gỡ. Chẳng hạn, nghiên cứu để sửa Luật Đất đai, Luật THA dân sự cùng các nghị định, nghị quyết hướng dẫn… cho đồng bộ. Ngoài ra, một giải pháp khác là trong mỗi bản án, quyết định của tòa cần thòng thêm một câu “nếu không thể thu hồi được thì đề nghị cơ quan có thẩm quyền hủy giấy tờ cũ để cấp lại giấy tờ mới”.

Quyết tâm xử lý, vẫn được!

Ở góc nhìn ngược lại, luật sư Nguyễn Thanh Lương (Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bến Tre) cho rằng trong một số trường hợp, cơ quan chức năng vẫn có thể truy cứu trách nhiệm hình sự của người không chịu trả giấy tờ theo bản án, quyết định của tòa để răn đe, giáo dục chung.

Luật sư Lương phân tích: Điều 118 Luật THA đã nêu rõ là nếu người phải THA không thi hành nghĩa vụ thì chấp hành viên quyết định phạt tiền và ấn định thời hạn năm ngày làm việc kể từ ngày ra quyết định để người đó thực hiện nghĩa vụ. Hết thời hạn đã ấn định mà người phải THA vẫn không thực hiện nghĩa vụ thì chấp hành viên đề nghị cơ quan có thẩm quyền truy cứu trách nhiệm hình sự về tội không chấp hành án. Cạnh đó, Điều 304 BLHS quy định rất rõ rằng người nào cố ý không chấp hành bản án, quyết định của tòa đã có hiệu lực pháp luật mặc dù đã bị áp dụng biện pháp cưỡng chế cần thiết thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.

Như vậy, hành lang pháp lý đã có, vấn đề là cơ quan chức năng có áp dụng hay không. Thực tế vẫn có những vụ chây ì THA trong lĩnh vực khác như không thực thi nghĩa vụ trả nợ đã bị khởi tố, truy tố, kết án. Mà về pháp luật hình sự thì hành vi không chấp hành án trả nợ với hành vi không chấp hành án trả giấy tờ không có gì khác nhau.

Theo luật sư Lương, có những vụ bên phải THA cương quyết không chấp hành án, không chịu trả giấy tờ dù cơ quan THA đã nhắc nhở, cưỡng chế chứ không chỉ đối phó bằng cách nói rằng làm mất. Chẳng hạn, trường hợp của bà Lương Mỹ Anh mà Pháp Luật TP.HCM đã phản ánh trên số báo ngày 10-6. Bà Anh bị anh rể lấy giấy hồng, giả mạo chữ ký để thế chấp vay Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Hoa 1,7 tỉ đồng. Ngân hàng Việt Hoa lại mang giấy hồng của bà Anh “tái thế chấp” cho Ngân hàng Nhà nước – Chi nhánh TP.HCM để vay tiền. Tòa tuyên Ngân hàng Việt Hoa và Ngân hàng Nhà nước cùng có trách nhiệm trả giấy hồng cho bà Anh. Tuy nhiên, phía Ngân hàng Nhà nước không chịu giao trả với lý do chỉ giải chấp giấy hồng khi nào Ngân hàng Việt Hoa trả đủ nợ vay…

Với trường hợp người phải THA hoặc người thứ ba khai báo rằng đã làm mất giấy tờ, luật sư Lương cho rằng cơ quan THA cần lập văn bản buộc họ xác nhận. Căn cứ vào văn bản xác nhận này, cơ quan THA và người được THA đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp lại giấy tờ mới. Nếu người phải THA hoặc người thứ ba không chịu xác nhận làm mất giấy tờ, cũng không bàn giao giấy tờ theo bản án, quyết định của tòa thì đây chính là căn cứ để cơ quan THA đề nghị truy cứu trách nhiệm hình sự của họ.

TIẾN HIỂU

(Nguồn: Báo Pháp luật)

Người mua nhà khốn đốn khi tổng giám đốc kiêm chủ tịch hội đồng quản trị Công ty Minh Việt – chủ đầu tư dự án Tricon Tower – biến mất – Ảnh: Nguyễn Quang

Thị trường bất động sản bất động suốt hai năm qua nhưng khoảng chục ngày gần đây lại nóng lên không phải vì giá mà hàng loạt dự án bị kiện cáo do chậm tiến độ, thậm chí chủ đầu tư ôm tiền biến mất. Người mua nhà khóc dở mếu dở.

Chậm tiến độ là phổ biến

Dự án Tricon Tower (khu đô thị Bắc An Khánh, Hoài Đức, Hà Nội) theo thiết kế có ba tòa nhà cao 45 tầng với năm loại căn hộ, giá bán 1.500-1.800 USD/m2. Chủ đầu tư cam kết sẽ bàn giao nhà chậm nhất là ngày 30-6-2012. Tuy nhiên, đến nay dự án mới chỉ xong tầng hầm và nằm đắp chiếu từ năm 2011.

Văn phòng chủ đầu tư của dự án là Công ty đầu tư Minh Việt (tòa nhà C1, D6, phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, Hà Nội) đã đóng cửa nhiều tháng nay. Có tin chủ tịch hội đồng quản trị kiêm tổng giám đốc công ty này là ông Edward Chi – người Mỹ gốc Hoa – đã ôm hơn 400 tỉ đồng tiền góp vốn mua căn hộ dự án này biến mất.

Là một trong 128 người mua nhà ở dự án Tricon Tower, anh Huỳnh Văn Kiểm than thở suốt hai tuần nay phải bỏ làm để đến canh ở Công ty đầu tư Minh Việt đòi tiền mua nhà. “Tôi thật sự hoang mang vì không biết có đòi được tiền không? Tôi đã nộp gần 3 tỉ đồng – tương đương 70% giá trị căn hộ – từ năm 2009 nhưng đến giờ nhà không thấy đâu mà tổng giám đốc dự án thì biến mất. Từ năm 2012, chúng tôi đã làm đơn gửi Sở Xây dựng Hà Nội, Bộ Xây dựng, Công an huyện Hoài Đức… để kêu cứu nhưng đến nay vẫn chưa có câu trả lời thỏa đáng từ phía các cơ quan chức năng” – anh Kiểm nói.

Ngoài dự án Tricon Tower, chủ đầu tư dự án Usilk City (Hà Đông, Hà Nội) – Công ty cổ phần Sông Đà Thăng Long – thừa nhận đã mất năng lực tài chính do đầu tư vốn dàn trải khiến dự án trễ hẹn thời gian bàn giao nhà đã hơn năm rưỡi. Sau rất nhiều cuộc họp, mới đây người mua căn hộ của dự án Usilk City sẽ đứng ra quản lý tài chính dự án này. Theo đó, thay vì nộp tiền trực tiếp cho chủ đầu tư, khách hàng đã mở tài khoản tại Ngân hàng Đầu tư phát triển VN. Tiền sẽ được nộp hằng tuần dựa trên kết quả triển khai của dự án.

Để không còn “tay không bắt giặc”

Trao đổi với Tuổi Trẻ, tiến sĩ Phạm Sỹ Liêm (phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng VN, nguyên thứ trưởng thường trực Bộ Xây dựng) đề nghị cần phải loại bỏ, cấm chủ đầu tư được bán nhà trên giấy. Vì bấy lâu nay các dự án xây dựng căn hộ vẫn thường dùng từ “góp vốn”. Thực chất đó là bán nhà trên giấy bằng cách huy động vốn từ chính người mua. Đây là điều khiến khách hàng buộc phải cầm dao đằng lưỡi, rủi ro rất cao.

Giải pháp đưa ra, theo ông Liêm, để phòng rủi ro cho người mua, nên quy định người mua đặt cọc tỉ lệ số tiền nhất định mua căn hộ đó. Ông Liêm phân tích: “Tôi đã đề xuất giải pháp này tại nhiều diễn đàn, hội nghị, hội thảo nhưng đại diện lãnh đạo Bộ Xây dựng cho rằng nếu như thế doanh nghiệp sẽ không có tiền để xây dựng. Vì vậy, họ cho phép các doanh nghiệp được huy động vốn của người mua. Từ đó thị trường xuất hiện nhiều doanh nghiệp mà chúng tôi gọi vui là “tay không bắt giặc”- trong tay không hề có đồng vốn nào vẫn có thể xây dựng dự án hoành tráng từ tiền người mua nhà góp vào”.

Ngoài ra, theo ông Liêm, có một phương án khác là người dân có thể tự đứng ra tổ chức góp tiền cho dự án, rồi sau đó thuê một hợp tác xã xây dựng. Đây là cách không chỉ đảm bảo cho dòng tiền an toàn mà còn góp phần hạ giá thành sản phẩm căn hộ, giá thành phí quản lý…

Về góc độ của cơ quan quản lý, ông Nguyễn Trần Nam, thứ trưởng Bộ Xây dựng, cho biết tình trạng dự án phải dừng thi công do thiếu vốn là khá phổ biến, gây lãng phí và bất ổn xã hội. Tới đây, Bộ Xây dựng sẽ bàn bạc với Ngân hàng Nhà nước đề nghị các ngân hàng cấp vốn hỗ trợ dự án bất động sản với tinh thần ngân hàng cam kết không khấu trừ, thu hồi ngay dòng tiền đầu tư cho dự án nhà ở.

Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng khẳng định để nâng cao tính chuyên nghiệp và hiệu quả trong công tác quản lý đầu tư dự án, Luật xây dựng sửa đổi tới đây sẽ quy định mô hình ban quản lý dự án theo khu vực để quản lý, đồng thời làm rõ thêm vai trò, trách nhiệm của chủ đầu tư, ban quản lý dự án và các chủ thể tham gia thực hiện dự án. Ngoài ra, luật sẽ sửa đổi theo hướng các dự án sử dụng nguồn vốn khác nhau sẽ được quản lý theo các phương thức và mức độ khác nhau, trong đó cơ quan quản lý nhà nước sẽ tập trung vào quản lý về quy hoạch xây dựng, quy chuẩn, tiêu chuẩn, chất lượng, chi phí đầu tư, dự toán… Bên cạnh đó, dự án bất động sản sẽ phải mua bảo hiểm.

L.THANH – L.HOÀI

(Nguồn : Báo Tuổi Trẻ)

Phường từ chối hòa giải

Theo trình bày của bà Hoa, sau khi cha mẹ bà mất có để lại cho chị em bà hơn 5.000 m² đất tại phường Đông Hòa (giáp ranh khu ĐH Quốc gia TP.HCM). Đất này được cấp giấy đỏ từ năm 1997, sau khi cha mẹ mất chị em bà vẫn đóng thuế đầy đủ.

Bà Phạm Thị Quỳnh Hoa, người khởi kiện hành chính chủ tịch phường ra tòa. Ảnh: T.TÙNG

Ngày 20-6-2013, chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương ra quyết định thu hồi đất thuộc địa bàn hai phường Bình An và Đông Hòa để giao cho ĐH Quốc gia bồi thường giải phóng mặt bằng và sử dụng theo quy hoạch. Tuy nhiên, trong số các hộ gia đình bị thu hồi lại không thấy có tên, thửa đất tại tờ bản đồ của gia đình bà theo giấy chứng nhận đã cấp. Trong khi thực tế phần đất trên đã được ĐH Quốc gia xây tường rào bao quanh.

Cho rằng việc sót lọt đất của gia đình ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của mình (không được nhận tiền đền bù), bà Hoa đã khởi kiện giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM về việc tranh chấp quyền sử dụng đất. Tuy nhiên, TAND thị xã đã trả lại đơn kiện (vụ án dân sự) này vì lý do trong hồ sơ chưa có biên bản hòa giải của UBND phường Đông Hòa theo luật định. (Theo luật, tòa chỉ thụ lý vụ kiện về đất đai khi xã, phường đã hòa giải không thành.)

Nhận lại hồ sơ, bà Hoa đến UBND phường Đông Hòa yêu cầu được hòa giải thì bị UBND phường từ chối. Bà Hoa kể: “Ngày 28-6-2013, tôi mang hồ sơ đến gặp cán bộ tư pháp phường yêu cầu hòa giải thì người này bảo tôi liên hệ với UBND thị xã để giải quyết vì phường không có chức năng giải quyết…”. Chiều cùng ngày, bà Hoa đã khiếu nại về hành vi của cán bộ tư pháp đến chủ tịch phường này nhưng bà không nhận được văn bản giải quyết khiếu nại. Một tháng sau, bà Hoa lên phường hỏi thì được trả lời bằng miệng rằng: “Phường sẽ không hòa giải”.

Yêu cầu khởi kiện có căn cứ

Ngày 19-8, bà Hoa đã làm đơn khởi kiện hành chính hành vi không hòa giải của chủ tịch UBND phường Đông Hòa. Bà Hoa yêu cầu tòa tuyên buộc chủ tịch phường phải mời bà và đại diện ĐH Quốc Gia TP.HCM đến hòa giải và lập biên bản hòa giải về vụ tranh chấp đất, theo quy định pháp luật.

Nhiều ý kiến cho rằng yêu cầu khởi kiện của bà Hoa là hoàn toàn có căn cứ, tòa phải thụ lý giải quyết, còn việc có chấp nhận tuyên buộc phường phải hòa giải hay không là chuyện khác.

Theo luật sư Lê Văn Bình (Đoàn Luật sư TP.HCM), chỉ cần khi người dân có đơn khiếu nại và khởi kiện thì UBND xã, phường phải tổ chức hòa giải. Đằng này tòa đã hướng dẫn bà Hoa về phường hòa giải mà cơ quan này vẫn từ chối thì bà khởi kiện là đúng theo quy định tại Luật Tố tụng hành chính. Bởi biên bản hòa giải tại phường là sự kiện pháp lý ghi nhận lại yêu cầu khiếu nại, kiến nghị hoặc tố cáo của các bên đương sự. Tính chất của hòa giải là giảm thiểu các vụ việc cho tòa án, nên khâu này rất quan trọng. Nếu các bên thương lượng được với nhau thì phường lập biên bản hòa giải thành, không phải nhờ tòa án, đỡ mất thời gian, công sức. Cho nên khi chủ tịch phường có hành vi từ chối nhiệm vụ mà luật quy định thì người dân có quyền khởi kiện.

Đồng tình, luật sư Cao Minh Triết (Đoàn Luật sư tỉnh Tiền Giang) phân tích khi việc hòa giải trở thành bắt buộc thì người đứng đầu phường, xã phải làm, không nên viện cớ này nọ để từ chối. Việc có cơ sở thụ lý vụ án hay không, thẩm quyền giải quyết thế nào thì do tòa án quyết định, ủy ban không thể tự ý cho rằng “việc này không thuộc thẩm quyền của mình”. Theo luật sư Triết, trường hợp này tòa nên chấp nhận yêu cầu của bà Hoa, buộc chủ tịch phường phải tổ chức hòa giải để bà Hoa đủ điều kiện khởi kiện (dân sự) ra tòa.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin khi vụ việc có tình tiết mới.

THANH TÙNG

(Nguồn: Báo Pháp luật TpHCM)

Những ngày này, vợ chồng ông TTK (huyện Phú Giáo, Bình Dương) đang bị nhiều người tố cáo vì hành vi lừa bán một mảnh đất cho nhiều người. Những người đã lỡ bỏ tiền tỉ mua đất “ảo” yêu cầu khởi tố vợ chồng ông K. vì cho rằng hành vi lừa đảo đã rõ ràng nhưng công an huyện lúc thì bảo là dân sự, khi thì lại chần chừ chưa có kết luận.

Đất thế chấp vẫn bán cho nhiều người

Bà Phạm Lệ Hà, ngụ ấp Vĩnh An, xã Vĩnh Hòa (Phú Giáo) còn nhớ như in thời điểm tháng 6-2010, khi vợ chồng ông K. đến nhà bà “gả” bán cho bà một mảnh đất cao su rộng hơn 32.000 m² ở xã Tam Lập với giá 3 tỉ đồng. Bà Hà kể: “Thấy mảnh đất trồng cao su hai năm tuổi có giá cả quá hợp lý, vợ chồng ông K. lại cam kết đất không có tranh chấp, sẽ sớm làm thủ tục chuyển nhượng nên tôi đồng ý mua và đặt cọc ngay 450 triệu đồng”.

Bà Phạm Lệ Hà trình bày việc mình bị lừa mua đất. Ảnh: THANH TÙNG

Sau nhiều lần bà Hà thanh toán với tổng số tiền lên tới 2,1 tỉ đồng, tháng 5-2012, hai bên đã ra UBND xã Tam Lập chứng thực hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Lúc làm hợp đồng thì ông K. (người đứng tên trên giấy đỏ) không có mặt nhưng cán bộ xã vẫn cho bà Hà ký vào hợp đồng và nói sẽ bổ sung chữ ký của ông K. sau.

Sau đó, bà Hà phát hiện ra giấy đỏ mảnh đất trên đang được ông K. thế chấp ngân hàng từ đầu năm 2007 nên không thể hoàn tất hồ sơ đăng bộ tại UBND huyện. Sau đó, phía ông K. làm cam kết sẽ sớm lấy giấy đỏ ra để hoàn tất thủ tục nhưng không thực hiện.

Tìm hiểu, bà Hà phát hiện ra là một tháng trước khi bán đất cho mình, vợ chồng ông K. đã mang mảnh đất ấy thế chấp cho bà Tôn Thị Hoa (cùng ngụ xã Vĩnh Hòa) để vay 1,5 tỉ đồng.

Theo tố cáo của bà Hoa, khi đến hẹn nhưng không có tiền trả nợ, vợ chồng ông K. đã làm hợp đồng tay với nội dung bán đứt mảnh đất này cho bà với giá 2 tỉ đồng. Thấy rẻ nên tháng 4-2011, bà đã đưa thêm cho vợ chồng ông K. 500 triệu đồng nữa và chờ ngày giao đất.

Thậm chí trong thời gian chờ giao đất, bà Hoa còn tin tưởng cho vợ chồng ông K. mượn thêm 1 tỉ đồng. Tổng cộng, bà đã bỏ ra cho vợ chồng ông K. 3 tỉ đồng. Chờ mãi không thấy ông K. giao đất, bà Hoa tìm hiểu thì mới té ngửa khi biết không chỉ có một mình bà bị mất tiền tỉ cho vợ chồng ông K.

Bà Hoa với bà Hà còn bàng hoàng hơn khi biết mảnh đất trên đã được vợ chồng ông K. âm thầm giải chấp ngân hàng rồi chuyển nhượng cho bà Nguyễn Thị Phương Thảo. Tháng 7-2013, bà Thảo mang giấy đỏ đến UBND xã Tam Lập yêu cầu xác nhận tình trạng đất thì ủy ban đã từ chối với lý do đất đang có tranh chấp.

Xử lý lúng túng

Không còn cách nào khác, cả bà Hà lẫn bà Hoa đã làm đơn tố cáo vợ chồng ông K. ra UBND xã Tam Lập và Công an huyện Phú Giáo. Trong các phiên hòa giải do UBND xã Tam Lập tổ chức, ông K. đều vắng mặt, chỉ có vợ ông đến dự. Bà này thừa nhận các nội dung tố cáo của bà hà và bà Hoa là đúng nhưng nói do không có tiền nên trước mắt không thể trả cho ai.

Sau khi nhận được tố cáo, ngày 31-5, Công an huyện Phú Giáo có văn bản trả lời cho bà Hà và bà Hoa cùng với nội dung sau: “Qua nghiên cứu công an nhận thấy đây là vụ việc dân sự, không thuộc thẩm quyền của cơ quan điều tra. Đề nghị bà liên hệ với TAND huyện để được giải quyết theo pháp luật”.

Tuy nhiên, sau khi bà Hà và bà Hoa khiếu nại quyết liệt vì cho rằng dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản của vợ chồng ông K. đối với họ đã rất rõ, mới đây công an huyện đã mời hai bà lên yêu cầu cung cấp thêm chứng cứ để làm cơ sở xác minh.

Trả lời Pháp Luật TP.HCM, ông Trần Văn Trú (Phó Trưởng Công an huyện Phú Giáo) cho biết công an vẫn đang tiến hành xác minh các bên liên quan nên chưa thể đưa ra kết luận chính xác. “Chúng tôi sẽ tìm hiểu và tách biệt các mối quan hệ ra để làm rõ sự việc” – ông Trú nói.

THANH TÙNG

(Nguồn: Báo Pháp Luật Tp.HCM)

Mua trúng đất “ảo”

Đầu năm 2011, khi ông Hà đi xem đất, ông C. cho biết đó là lô số 14A và chỉ cho xem một nền đất nằm cuối một khu đất ruộng lớn, được xây viền gạch đỏ bao quanh. Sau đó, ông C. đưa ra một tờ photo bản đồ hiện trạng vị trí đánh dấu vào ô bán cho ông Hà và nói để sau này bổ túc hồ sơ xin chuyển quyền sử dụng đất, kèm theo bản photo giấy chủ quyền đất của người chủ cũ và mẫu giấy mua bán đất do ông C. đứng tên bán.

Sau khi trả tiền (110 triệu đồng) xong, ông Hà và ông C. cùng ký tên vào giấy mua bán đất, đồng thời ấn dấu vân tay vào nơi có chữ ký mà không ra công chứng. Hồ sơ giao cho ông Hà khi mua bán xong gồm những giấy tờ photo trên kèm theo sổ hộ khẩu và giấy chứng minh nhân dân của ông C. (cũng là bản photo).

Lô đất “ảo” xây viền lấn qua đất người khác mà ông Hà đã tin tưởng mua của ông C. Ảnh: TH.HIẾU

Cuối năm 2012, ông Hà đến thăm đất thì té ngửa vì không còn thấy viền gạch làm ranh của lô đất. Ông dò hỏi những người xung quanh mới biết lô đất số 14A mà ông C. bán cho ông hoàn toàn không có. Hóa ra sau khi ông C. phân lô bán nền thì còn thừa lại một mẩu đất nhỏ. Ông C. bèn lấy gạch đỏ xây viền lấn chiếm đất của người khác thành một nền hoàn chỉnh rồi bán cho ông Hà. Vì vậy, khi phát hiện ra, người chủ thửa đất lớn bị lấn chiếm đã phá bỏ hàng gạch xây làm viền của lô đất “ảo” này.

Sau nhiều lần ông Hà tới lui chất vấn, ông C. mới chịu thừa nhận đã lập hồ sơ khống bán đất “ảo” cho ông để lấy tiền tiêu xài. Ông Hà đòi tiền, ông C. không chịu trả mà hứa sẽ mua một lô đất khác trả. Vài ngày sau, ông C. gọi ông Hà đến rồi giao cho ông bộ hồ sơ photo của lô đất số 13 và nói mua lại của một người khác để đền lại cho ông. Chỉ muốn lấy lại tiền, ông Hà không đồng ý nhận đất này thì ông C. tỏ thái độ hăm dọa, thách thức.

Do nghi ngờ ông C. lừa đảo bán đất “ảo” cho nhiều người khác như mình nên ông Hà vờ nhận bộ hồ sơ để tìm hiểu. ông mới biết lô đất số 13 này ông C. đã bán cho một phụ nữ với giá 76 triệu đồng từ đầu năm 2009, sau đó lại đem bán tiếp cho một người đàn ông vào cuối năm 2009.

Ông Hà tố cáo ông C. ra Công an huyện Bình Chánh (TP.HCM). Hiện cơ quan công an đang tiến hành xác minh, làm rõ.

Không nơi nào giải quyết

Mấy tháng nay, các ông bà Trần Quang Thụ, Phan Văn Bình, Bùi Thị Lập, Lý Thị Thủy và một số người khác (cùng ngụ phường 3, quận Gò Vấp, TP.HCM) đã khiếu nại khắp nơi về việc họ bị bà NTBT lừa bán đất nhưng không cơ quan nào giải quyết.

Theo đơn tố cáo của những người dân này, họ nghe thông tin bà T. ngụ cùng phường có khu đất khá lớn ở xã Thới Tam Thôn (huyện Hóc Môn) đang phân lô bán nền nên tìm hỏi mua. Bà T. hứa hẹn bán cho mỗi người một lô đất diện tích từ 80 m² đến 160 m² tại đây với giá từ 120 triệu đồng đến 280 triệu đồng/lô. Tất cả thủ tục mua bán được hai bên thực hiện bằng giấy tay. Theo giao kết, bên phía bà T. sẽ tiến hành làm hồ sơ thủ tục cho bên mua đến cấp xã, có bản vẽ tách thửa kèm theo và mọi chi phí sẽ do bà T. chịu.

Ham đất rẻ, các hộ dân đã giao tiền trước cho bà T. để rồi sau đó phải bắt đầu chuỗi ngày “truy tìm, đuổi bắt” yêu cầu bà T. làm thủ tục sang tên. Hết lần này đến lần khác, bà T. viện đủ lý do để tránh né việc làm thủ tục sang tên các lô đất. Căng thẳng lên đến cao trào khi những người mua đi thăm đất mới biết lô đất mà bà T. bán cho mình đã được bà ta đem bán cho nhiều người khác. Những người mua sau đã cắm cọc bao quanh toàn bộ khu vực để giữ đất và đi tố cáo với công an địa phương. Lúc này, bà T. đã “cao chạy xa bay”, dọn đi không còn ở nơi cư trú cũ nữa.

Ông Thụ bức xúc: “Chúng tôi cầm đơn đến tố cáo với Công an quận Gò Vấp thì cán bộ nơi đây nói sự việc xảy ra ở huyện Hóc Môn và chỉ chúng tôi lên đó. Tới Công an huyện Hóc Môn, cán bộ nơi này bảo đây là quan hệ dân sự vì việc mua bán đất có giấy tay. Chúng tôi qua tòa thì tòa không nhận đơn vì cho rằng hành vi bán một lô đất cho nhiều người để nhận tiền của bà T. có dấu hiệu của tội lừa đảo, phải tố cáo đến công an mới đúng. Cứ thế, giờ đây chúng tôi không biết phải nhờ cơ quan nào giải quyết cho chúng tôi cả”.

THÁI HIẾU

(Nguồn: Báo Pháp luật Tp.HCM)

“Đối với các chủ đầu tư chây ỳ, không làm thủ tục cấp giấy cho dân, kiến nghị UBND TP cho phép người dân nộp thẳng hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận tại UBND quận, huyện mà không cần thông qua chủ đầu tư xác nhận” – ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Giám đốc Sở TN&MT TP.HCM, phát biểu tại cuộc họp về công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên địa bàn TP, ngày 17-9.

Ông Nguyễn Hữu Tín, Phó Chủ tịch UBND TP, thống nhất ngay với kiến nghị của Sở TN&MT. Ông Tín nhấn mạnh: Cần có biện pháp chế tài nặng với các chủ đầu tư cố tình cù nhầy không làm thủ tục cấp giấy cho dân, dù đã bàn giao nhà và người dân cũng đã đóng đủ tiền cho chủ đầu tư. Ông Tín yêu cầu các quận, huyện nắm lại số lượng căn hộ chưa được cấp giấy hồng. Sở TN&MT sẽ hướng dẫn quận, huyện thực hiện thủ tục cấp giấy cho các đối tượng này.

Nhiều hộ dân trong các dự án đã ở lâu năm nhưng vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận. Ảnh: HTD

Tại cuộc họp, nhiều quận, huyện báo cáo: Đến 30-9 sẽ hoàn tất việc cấp giấy chứng nhận lần đầu cho người dân theo chỉ đạo của UBND TP. Riêng các quận 4, 11 và Bình Chánh (hiện còn tồn nhiều hồ sơ chưa cấp giấy) đều hứa với TP từ nay tới cuối năm sẽ hoàn thành công tác này.

Liên quan đến quy trình cấp giấy, hiện đa số các địa phương đều thực hiện đúng quy định giải quyết hồ sơ trong vòng 50 ngày. Một số quận, huyện như Củ Chi, Tân Bình còn giải quyết cho người dân chỉ trong vòng 33 đến 43 ngày. Tuy nhiên, Sở TN&MT cho biết: Dù TP đã có nhiều chỉ đạo tháo gỡ khó khăn cho công tác cấp giấy nhưng vẫn còn một số địa phương chưa thực hiện quyết liệt. Điển hình như tình trạng vi phạm xây dựng (xây vượt chiều cao, sai mẫu nhà, sai thiết kế được duyệt…) tại một số dự án phát triển nhà ở của quận 9 (dự án khu dân cư Gia Hòa), Gò Vấp (dự án khu dân cư của Công ty Phát triển Nhà Gò Vấp), quận 5 (dự án của Công ty Phúc Thịnh)…

Ngoài ra, ông Phạm Ngọc Liên, Giám đốc Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất TP, báo cáo thêm: Hiện vướng mắc lớn nhất ảnh hưởng đến công tác cấp giấy là chính sách về thu tiền sử dụng đất còn bất hợp lý. Do vấn đề này chưa được tháo gỡ nên nhiều người dân không muốn đăng ký xin cấp giấy.

Tại cuộc họp, Sở TN&MT kiến nghị ngay trong tháng 9 sẽ thu hồi 86 dự án đã có văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư nhưng đến nay không có chủ đầu tư nào xin gia hạn. Đối với 175 dự án phúc lợi công cộng (trường học, bệnh viện, hạ tầng kỹ thuật…), TP yêu cầu vẫn tiếp tục thực hiện và các quận, huyện phải chịu trách nhiệm đẩy nhanh tiến độ.

VIỆT HOA

(Nguồn: Báo Pháp luật Tp.HCM)